Tips over organisatieverandering? Meld je aan voor onze Nieuwsbrief en krijg een gratis hoofdstuk uit Verandering 3.0

Belevingsonderzoek

Belevingsonderzoek

De meest succesvolle organisatieverandering of organisatieontwikkeling vindt plaats wanneer niet alleen structuren en afspraken, maar ook de onderliggende ‘werkelijkheidsconstructen’, de belevingen van de ‘feiten’, veranderen. Belevingsonderzoek brengt deze belevingen in beeld. Van binnenuit. In jullie eigen taal. 

Het proces zelf zet al beweging in gang. 

Clean Language Interview
Waarom?
Hoe?
Wanneer?
Want!

Belevingsonderzoek geeft antwoorden op vragen als:

▰ Wat is het vertrekpunt van ons verandertraject, en wat zijn gewenste uitkomsten die leven?
▰ Wat speelt er in de organisatie?
▰ Hoe kijken we terug op het project? Welke lessen kunnen we trekken en hoe brengen we dat in de praktijk?
▰ Hoe vallen de veranderingen? Hoe kunnen we aansluiten bij wat er nu speelt?
▰ Hoe maken we ‘geluk’, of ‘werkplezier’ meetbaar?

Wat jij als ‘werkelijkheid’ ziet, bepaalt je gedrag. Belevingsonderzoek brengt die laag in beeld. Zowel hoe het nu ervaren wordt (als collectief) als wat de wensen zijn. In termen van de individuen zelf, de onderdelen die het systeem maken. Dus niet met gestandaardiseerde vragen, hooguit enkele criteria die we aan de orde willen laten komen.

Belevingsonderzoek gaat verder dan een statisch onderzoek. Door de wijze van interviewen en verwerken van de resultaten wordt beweging al direct in gang gezet.

Stap 1: Het kader stellen
In nauw overleg met de opdrachtgever stellen we het ‘raamwerk’ voor het onderzoek op. Welke onderwerpen moeten de revue passeren, wat zijn relevante ontwikkelingen, wie zijn de te interviewen personen die voldoende het geheel representeren?

Stap 2: Interviews afnemen: doorvragen naar beelden, ervaring en wensen
De interviews hebben een semi-open karakter, wat inhoudt dat veel van de inhoud van een gesprek afhangt van waar de aandacht van de geïnterviewde naar uitgaat. Waarbij interviewers de gesprekken zo structureren dat ook de vanzelfsprekende impliciete kennis expliciet wordt gemaakt. De interviews worden opgenomen ten behoeve van het verzamelverslag.

Stap 3: Concept verzamelverslag opstellen: Rode Draden
De facilitators analyseren de gesprekken en komen tot Rode Draden die als het ware alle individuele belevingen ‘aan elkaar rijgen’ en tot een geheel maken. Dit vormt de basis van de gezamenlijke werkelijkheid. Het beeld geeft aan hoe de huidige situatie wordt beleefd en/of hoe geïnterviewden aankijken tegen de gewenste toekomstige situatie. Liefst aangevuld met ‘bewijzen’ voor de rode draden in de vorm van letterlijke uitspraken van geïnterviewden (uiteraard na toestemming).

Stap 4: Workshops ter toetsing en vervolg
We toetsen de rode draden in een of meer workshops met de geïnterviewden en belangrijkste stakeholders. We leggen ook de basis voor het vervolg: als dit is zoals het is, wat is dan nodig om de gewenste situatie te bereiken? Vertaald in praktische acties of afspraken.

Stap 5: Definitief maken van het verzamelverslag
Naar aanleiding van de workshop(s) passen we het verzamelverslag waar nodig aan. Eventueel benoemen we hierin vervolgstappen, geven we advies voor vervolgacties of gaan betrokkenen zelf verder aan de slag met afgesproken acties. Wanneer in een later stadium opnieuw een ‘meetmoment’ wordt ingebouwd, borduren we voort op de gezamenlijke beleving zoals die eerder is bepaald.

Wanneer is het zinvol om belevingsonderzoek in te zetten?

▰ Als vertrekpunt bij nieuwe projecten of ontwikkelingen die een brede groep aangaan (bijvoorbeeld cultuurverandering, brede organisatieontwikkeling, verandertrajecten).
▰ Als ijkpunt gaandeweg een project of proces: waar staan we nu en wat moet er nog gebeuren om te komen waar we willen?
▰ Voor ‘corporate branding’: hoe past de interne beleving bij de externe positionering?
▰ Systemisch inzetten van veranderingen in de organisatie: aansluiten bij de realiteit en deze mede vormen gedurende het proces.
▰ Voor participatie van belangengroeperingen e.d.: weten wat hun belangen zijn, hoe zij aankijken tegen plannen e.d. en hierop aan kunnen sluiten en komen tot gezamenlijke belangen.

Geïnterviewden herkennen hun eigen bijdrage aan het gezamenlijke model en voelen zich verantwoordelijk voor deze bijdrage door de letterlijke uitspraken (uiteraard na akkoord) die erin terugkomen.

Zoals een opdrachtgever (programmamanager bij een grote gemeente) terugblikte:

‘Door de insteek -geen verwijten maar wat kunnen we ervan leren- heb ik het proces als heel goed ervaren. Ik had echt het gevoel dat we sámen voor de opgaves in de stad staan en niet dat het wij tegen zij was.

En ik denk nu iedere keer als ik mezelf hoor zeggen ‘dat mag ik toch aannemen…’: ‘Nee sufferd, je mag niets meer aannemen…. ff checken!’ ‘

Resultaat
  • Weten wat er leeft
  • Patronen zichtbaar krijgen
  • Eigenaarschap stimuleren
  • Beweging in gang vanaf het eerste interview

Wat kunnen we doen voor jouw verander vragen?

Leg het ons voor, we denken graag vrijblijvend mee. Inspiratie gegarandeerd.